De begroting van de HU over de komende jaren is redelijk stabiel, zegt de HU. Het ene jaar houdt de hogeschool wat over en het andere jaar gaat het financieel wat minder (zoals bijvoorbeeld in 2024). Over het algemeen gaat het de hogeschool naar eigen zeggen voor de wind.
De komende vijf jaren is er financieel gezien een ‘meerjarig evenwicht’, staat in de begroting 2024 en bijbehorende meerjarenraming. Het document is vorige week woensdag door het college van bestuur met de Hogeschoolraad (HSR) voor de eerste keer besproken.
Het huishoudboekje van de hogeschool varieert van 2025 tot en met 2028 per jaar. Dan weer is er 3,3 miljoen euro overschot en een ander jaar 2,7 miljoen tekort. Tekorten kunnen zo makkelijk opgevangen worden door de opgebouwde reserve. In 2024 resteert nog een bescheiden tekort van bijna half miljoen euro, nadat er 7 miljoen uit de reservepot aan de begroting is toegevoegd.
‘Het fijne hiervan is dat de HU niet hoeft te bezuinigen terwijl dat bij veel hogescholen wel moet’, opperde collegelid Tineke Zweed tijdens de bijeenkomst met de HSR. Zo moet de hogeschool Saxion in de komende jaren tientallen miljoenen euro’s bezuinigen en moet Fontys de broekriem aanhalen vanwege teruglopende studentenaantallen. Ook de Hogeschool van Amsterdam vertoont een fors tekort op de begroting in 2024.
Bij de HU zijn de komende twee jaren meevallers te noteren. Zo werkt de groei van het aantal studenten in voorgaande jaren door in de rijksbijdragen. Dit ondanks de terugloop in de laatste twee jaren. Dat heeft te maken met de zogenaamde ‘T min 2-systematiek’ in de rijksbegroting. Een wijziging in het aantal inschrijvingen wordt pas twee jaar later feitelijk doorberekend. Dit leidt bij de HU tot een meevaller van ruim 5 miljoen euro in 2024. Daarbij vallen de opbrengsten van een hogere rente op de spaargelden positief uit (plus 2,5 miljoen).
Cultureel studentenplatform Podium
Daar staat tegenover dat de hogeschool in 2024 zo’n 6,5 miljoen euro moet besteden aan onder meer ‘gemeenschapsvorming en studentbetrokkenheid’. Het gaat dan om geld dat de afgelopen jaren op de plank is blijven liggen en dat bestemd is voor deze HUGS-projecten. Van deze pot wordt bijvoorbeeld het cultureel studentenplatform Podium bekostigd. Verder is er eenmalig 7,5 miljoen euro extra uitgetrokken voor de Innovatie- en Stimuleringsmiddelen. Die zijn onder meer bedoeld voor het Teaching & Learning Netwerk (TLN) en verbetering van studentenwelzijn.
Om komend jaar financieel rond te komen moet het college ruim 7 miljoen uit de pot ‘bestemde reserves’ halen. Dit interen op het eigen vermogen is goed mogelijk vanwege de ‘positieve financiële resultaten’ van de hogeschool in de afgelopen corona-jaren, staat in de begroting. De miljoenen aan coronasteun van het ministerie van onderwijs om studieachterstanden van studenten weg te werken dragen daaraan bij. De verwachting is dat in 2023 zo’n 12,5 miljoen euro overblijft terwijl het jaar daarvoor 17 miljoen naar de reserves konden.
Spaarpot onbedoeld vol
Daardoor is de spaarpot onbedoeld vol geraakt en heeft de HU veel vet aan de botten. Het college heeft daarom in de voorbereiding van de begroting plannen gemaakt om tot en met 2028, 60 miljoen euro extra te investeren in enkele speerpunten. Dat zijn onder bijvoorbeeld duurzaamheid in onderwijs en bedrijfsvoering en de vernieuwing van de economische opleidingen. Voor de zomer is echter op initiatief van de HSR besloten deze plannen tot eenmalige investeringen terug te trekken. Na overleg met de HSR en raad van toezicht worden ze opnieuw ingediend.
Chiel Boot van studentenfractie Vlijmscherp kaartte tijdens de vergadering nog een heikele kwestie aan. Onder het begrip ‘onderwijzend personeel’ vallen ook de docenten die onderzoek doen. Het is daarom een ‘misleidende term’: uit de genoemde bedragen in de begroting is niet duidelijk af te leiden hoeveel geld feitelijk naar onderwijs gaat en hoeveel naar onderzoek. Collegelid Zweed zegde toe dit uit te zoeken en de bevindingen te rapporteren aan de raad.
Onzekere factor: nieuw kabinet
Het ministerie van Onderwijs gaat ervan uit dat vanaf 2024 de landelijk trend van een afnemend aantal studenten zich doorzet vanwege de demografische ontwikkelingen (minder jongeren en dus minder studenten). Maar de HU denkt dat in de regio Utrecht meer jongeren zijn en daarbij zullen de tweejarige Associate Degrees groeien. Daardoor schat de hogeschool in dat de inschrijvingen licht stijgen, wat positief uitwerkt voor de toekomstige rijksbijdrage.
Wel dient zich een onzekere factor aan. De verkiezingen voor de Tweede Kamer en het daaropvolgend kabinet kunnen leiden tot een bezuiniging in het onderwijs, die ook de HU raken. Vooruitlopend hierop hebben ambtenaren van het ministerie verschillende scenario’s opgesteld, meldt de begroting. De HU is in staat die bezuinigingen op te vangen, ‘maar op termijn zal dit wel betekenen dat de budgetten voor onderwijs, onderzoek en ondersteunende dienstverlening zullen dalen’, schrijft het college van bestuur in de begroting.
