Wie nu op zoek gaat naar een kamer, heeft nog ruim 4000 wachtenden voor zich. Het is een verdubbeling van het tekort aan kamers in vier jaar tijd. Hoogste tijd voor een praktische handleiding: hoe vind ik mijn kamer? Plus: waarom is de nood zó hoog, wat zijn de gevolgen en wat moet er gebeuren?
1: Schrijf je in
Het belangrijkste adres om een kamer te vinden is de SSH, (Stichting Studenten Huisvesting) die zo’n 9500 kamers verspreid over Utrecht verhuurt, vooral in grote studentencomplexen en ook in de binnenstad. De wachttijd is gruwelijk lang, 21 maanden, maar inschrijven kan geen kwaad. Het kost 27,50 euro en je mag meteen reageren. Betaal je 10 euro meer, dan ben je tegelijk ingeschreven bij WoningNet, het inschrijfsysteem voor huurwoningen via alle woningbouwverenigingen in Utrecht. Handig voor na je studie, want de wachttijd voor een huurwoning is 5 tot 7 jaar. Van de studenten die actief een kamer zoeken, staat 41 procent bij de SSH ingeschreven en 50 procent bij WoningNet.
Van de Utrechtse studenten huurt 56 procent particulier, dus via iemand die een eigen huis (of meerdere) heeft en daar kamers in verhuurt. De kamers zijn te vinden op allerlei advertentiesites of via een commercieel bureau. Sneller dan de SSH, maar de kamers zijn duurder en je betaalt bovendien een stevige borg. Wil je gewoon zo snel mogelijk een kamer, dan kun je ook nog kiezen om tijdelijk ergens te wonen, bijvoorbeeld antikraak (via o.a. de HOD: Huizen Oppas Dienst) of in huurwoningen die op de slooplijst staan. Ook hierin bemiddelt de SSH.
Een uitstervend ras is de hospita. Je weet wel: dat oude vrouwtje dat haar zolder verhuurt en midden in de nacht met een kopje thee op je zit te wachten. Nog maar 3 procent huurt bij haar.
2: Zet lijntjes uit
Van de studenten die actief een kamer zoeken op de particuliere markt, lukt 37 procent dit binnen een maand. Bij de woningcorporaties is dit 31 procent. Hoe meer lijntjes je uitzet, hoe beter. Tip 1: houd Marktplaats in de gaten, hier verschijnen af en toe goede, betaalbare deals op. Tip 2: Houd ook de woningmarkt net buiten Utrecht in de gaten. Zeist of de Bilt, helemaal zo gek nog niet. Lekker in het groen en op fietsafstand van De Uithof. Tip 3: informeer zo vaak mogelijk naar tijdelijke woningen bij de SSH. Misschien dat er net als jij belt wat vrij komt! Tip 4: vooral vriendengroepen komen snel aan de beurt voor tijdelijke woningen van de SSH.
3: Netwerk
Marktplaats en SSH zijn belangrijk maar de beste manier om snel een kamer te vinden, is nog altijd: netwerken. Van de huidige HU en UU-studenten vond 28 procent zijn kamer via familie, vrienden of studiegenoten. Netwerken is vooral een must als je al begonnen bent met je studie en nog thuis woont. Met je klasgenoten in de kroeg, tijdens de lunch, via Facebook of Twitter. Wie overal een balletje opgooit, zal worden beloond. Misschien niet meteen met de kamer van je dromen – het kan zijn dat je eerst een paar maanden tevreden moet zijn met 6m2 – maar doorschuiven gebeurt aan de lopende band: 37 procent van de uitwonende studenten woont nog geen jaar in zijn of haar kamer.
4: Pas op
Pas op! Verhuurders met meer sleutels dan jou lief zijn, liggen op de loer. Via gewone verhuurwebsites bieden ze je een kamer aan, ze ontfutselen je een flink borgbedrag en vervolgens blijkt op de verhuisdag dat ook tien anderen met hun koffers voor de deur staan. Gefopt! Wees ook alert op louche huisjesmelkers die een veel te hoge huur vragen, geen onderhoud plegen, huurders chanteren of geen vergunning hebben om kamers te verhuren. Twee beruchte Utrechtse namen om in je geheugen te prenten: Betty Chang (Huisjesmelker van het Jaar 2009, 2010 en 2011) en W. Vloet. Don’t go there.
5: Check
Als je dan eindelijk, na een miljoen keer langsgaan bij de SSH, rondbellen, sites scrollen en uren borrelen met je klasgenoten, jouw spullen in je kamer mag zetten: gefeliciteerd! Je bent een van de gelukkigen die een kamer in Utrecht heeft. De gemiddelde kamer is 18m2 en kost 311 euro inclusief servicekosten. Op de site www.normalehuur.nl kun je checken of je niet teveel betaalt. Met een beetje geluk past er een bed, een kast en een bureau in je nieuwe stulp. En als je nieuwe kamer toch 6m2 is, denk dan maar aan de doorschuifmogelijkheden en houd je tanden op elkaar. Je krijgt er een geweldige ervaring voor terug.
Daarom is er kamernood
Natuurlijk: Utrecht is een populaire stad om te studeren en dus is het moeilijk een kamer te vinden. Maar waarom zit de kamermarkt zó enorm op slot? Drie belangrijke redenen:
Reden 1: veel meer vraag, te weinig nieuwe bouwplannen en al helemaal geen kortetermijnoplossingen
Het aantal studenten in Utrecht is sinds 2007 gestegen met 6500. En de vraag naar kamers nam toe van 2000 naar 4000 kamers per jaar. In de tussentijd kwam er nieuw aanbod, zoals de studentencomplexen in De Uithof, maar dat was niet voldoende. In 2013 begint daarom de bouw van 600 SSH-kamers in het oude provinciehuis. Ook op het KPN-terrein staat nieuwbouw gepland, maar dan in 2017. Mooie plannen, maar op korte termijn lost het niets op.
Reden 2: geen doorstroom
Omdat ook de woningmarkt voor starters (mensen die net werken) op slot zit, blijven afgestudeerden hardnekkig in hun kamers zitten. En dat maakt dat eerstejaars die op kamers willen in een verstopt putje terecht komen. Sinds 2007 probeert de SSH dit op te lossen met campuscontracten. Afgestudeerden krijgen dankzij die contracten een jaar de tijd iets nieuws te zoeken maar moeten dan echt vertrekken. Ook aan huurders van voor 2007 vraagt de SSH om het contract te tekenen, maar daar denkt een aantal van hen anders over. Er loopt nu een rechtszaak, even afwachten wie er gelijk krijgt.
Reden 3: strengere regels voor particuliere verhuurders
Om van een gewoon huis een studentenhuis te maken, heb je een omzettingsvergunning nodig. Sinds 2007 is deze vergunning flink aangescherpt omdat de gemeente het type huizen dat vaak voor studentbewoning wordt gebruikt wil behouden voor starters. Ook wil de gemeente de leefbaarheid in de buurten beschermen (lees: niet teveel uitgeleefde studentenhuizen). Het is dus moeilijker geworden voor een particulier om een studentenhuis te beginnen. Voor ouders die een huis kopen voor hun kinderen is de regeling soepeler. Idee?
De gevolgen van kamernood…
De gevolgen van kamernood zijn zorgelijk. Bijna de helft van de HU en UU-studenten woont nog thuis en de meerderheid hiervan tegen zijn zin, zo blijkt uit de Studentenwoonmonitor 2011 die vorige maand uitkwam. Van de eerste- en tweedejaars studenten is 87 procent actief op zoek naar een kamer. De LSVb luidt inmiddels de noodklok: volgens hen wonen ruim 30.000 studenten in Nederland noodgedwongen bij hun ouders en Utrecht is één van de gemeenten waar de nood het hoogst is. LSVb-voorzitter Pascal ten Have zegt het zo in een persbericht: ‘ Een student in Utrecht heeft eerder een masterdiploma dan een kamer’.
Ook Steven de Vries, raadslid voor GroenLinks en UU-student, spreekt zijn zorgen uit. ‘Voor studenten persoonlijk is het gevolg dat ze een geweldige levenservaring missen. Voor de gemeente is het een gemiste kans. We hebben prachtige onderwijsinstellingen en als visitekaartje voor de stad zou je dan een goed gastheer moeten zijn. Nee dus.’
Studenten die in de stad wonen zijn bovendien belangrijk voor de economie, zegt hij. Ze doen eerst de laagbetaalde banen en als ze klaar zijn, maken ze deel uit van de hogeropgeleiden. Ook mist Utrecht de culturele en sportieve bijdragen van talentvolle studenten. De Vries is niet te spreken over de oplossingen waarmee de gemeente nu komt. ‘De gemeente denkt te veel in bestaande kaders. Bouwen in het provinciehuis, geweldig. Maar de problemen zijn nú heel erg groot. Waarom niet kamers creëren in leegstaande kantoorgebouwen of op braakliggende terreinen zoals aan de Cartesiusweg. Dat ligt er al jaren verlaten bij. Ik wil dat de gemeente met creatievere oplossingen komt.’ Voor de komende vergadering van de raadscommissie Stad & Ruimte in oktober heeft De Vries kamernood op de agenda gezet.
