‘Huisjesmelker Wim Vloet is een sociopaat, een multi-miljonair bovendien en verdient al decennia lang aan zijn praktijken. Niks schrikt hem af. De enige oplossing is, dat hem het recht wordt afgenomen om ooit nog kamers te verhuren.’
Deze maand start voor de achtste keer de Huisjesmelker van het Jaar-verkiezing. Ongetwijfeld worden wederom huisbazen genomineerd die acht jaar geleden ook al op de shortlist belandden. Hoe kan het dat foute verhuurders hun gang kunnen blijven gaan?
Bedreiging, huizen die van ellende uit elkaar vallen of veel meer huur vragen dan is toegestaan. Studenten op zoek naar een kamer, kunnen in Utrecht ongemerkt in de nodige soaps belanden. Rood, de jongerenafdeling van de SP, die samen met de LSVb de Huisjesmelker van het Jaar-verkiezing organiseert, ontvangt jaarlijks tientallen klachten. ‘Sowieso betalen studenten in Utrecht structureel zo’n 120 euro te veel voor hun kamer’, vertelt Rood-contactpersoon Rachel Cummins. ‘En Betty Chang vraagt gemiddeld 230 euro meer dan is toegestaan.’
Chang is een oude bekende in het huisjesmelkercircuit. De van origine Japanse huisbazin is al twee keer tot Huisjesmelker van het Jaar uitgeroepen en wist dankzij de constante stroom van nominaties zelfs een oeuvreprijs binnen te slepen. Cummins: ‘Ze reageert niet of laat op onderhoudsproblemen, stelt dubieuze contracten op en probeert ook reeds vertrokken bewoners geld af te troggelen met juridische foefjes.’
Vergeleken met een andere oude bekende, huisbaas Wim Vloet, is Chang ‘bijna een schatje’, aldus Cummins. Deze verhuurder werd ook al vaker genomineerd, zij het voor ernstiger vergrijpen; van intimidatie, huisvredebreuk tot geweld. Deels reden dat de Huisjesmelker-prijs in 2010 niet werd uitgekeerd. Klagende studenten wilden anoniem blijven en waren als de dood voor represailles.
Angst
En die angst blijkt gegrond. Vloet werd afgelopen december veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf, waarvan drie maanden voorwaardelijk voor onder meer het bedreigen van huurders, het mishandelen van een gemeentecontroleur en het beledigen van PvdA-wethouder Gilbert Isabella. Het nieuws rond zijn arrestatie en berechting heeft het onderwerp in elk geval weer op de politieke agenda gezet. De PvdA heeft inmiddels geroepen om strengere regels om de praktijken van louche verhuurders tegen te gaan.
Om hoeveel foute huisbazen het in Utrecht gaat, is onduidelijk. ‘We merken dat de meeste misstanden in plaatsen zijn met hoge kamernood. In Utrecht is het tekort ruim 10.000 kamers, dus tel maar na,’ zegt Cummins van Rood. Wethouder Wonen Gilbert Isabella weet ook geen precieze aantallen. ‘Wel hebben we degenen over wie veel meldingen binnen komen in het vizier.’ En dat betreft ook meldingen over te veel te betalen huurpenningen en achterstallig onderhoud.
Actieplan
Landelijk heeft zijn partij afgelopen september een tienpuntenactieplan opgesteld om huisjesmelkers aan te pakken. Het plan behelst onder andere het namen and shamen van notoire huisbazen. De overtredingen die worden geconstateerd worden bijgehouden, de top vijf per gemeente wordt op gezette tijden openbaar gemaakt, aldus het actieplan. Verder moeten er huurteams komen, moeten gemeentes en onderwijsinstellingen de verhuurders actief gaan aanschrijven en wijzen op onveiligheid en gebreken. Tevens moeten gemeentes dossiers maken waarin ook alle kleine overtredingen worden bijgehouden om makkelijker boetes uit te kunnen delen.
Isabella kan zich deels vinden in de plannen en voorstellen. ‘Ook al vind ik dat je moet oppassen met namen & shamen.’ Sommige van de ideeën zijn in Utrecht reeds gerealiseerd zoals de aanstelling van een huurteam (zie kader) en dossiervorming voor zaken bij de straf- of bestuursrechter, al dan niet in samenwerking met partijen als het UWV en de Belastingdienst. De diverse juridische conflicten over onder andere afwezige omzetvergunningen, brandveiligheid en/of achterstallig onderhoud duren echter lang. Af en toe betalen verhuurders (deels) een boete, heel soms moeten studenten hun illegaal verklaarde kamer verlaten, soms wordt een pand -eventueel onder dwang- opgeknapt en andere keren ontspringen verhuurders de dans of gaan ze vruchtbaar in beroep. Huisbazen met veel panden, geld en juridische kennis hebben echter een lange adem en gaan veelal ongestoord verder met hun praktijken.
Verhuurverbod
De roep om een compleet verhuurverbod zwelt dan ook aan. Sidney Vollmer (zie kader) was een van de huurders die afgelopen oktober door huisbaas Vloet werd bedreigd. Hij vindt de uiteindelijke straf niet ver genoeg gaan. ‘Vloet is een sociopaat, een multimiljonair bovendien en verdient al decennia lang aan zijn praktijken. Niks schrikt hem af. De enige oplossing lijkt mij dat hem het recht wordt afgenomen om ooit nog kamers te verhuren.’
Vollmer staat hier niet alleen in. Steven de Vries, gemeenteraadslid van GroenLinks, wil zo snel mogelijk korte metten maken met huisbazen die zo over de schreef gaan. ‘En dan heb ik het over verhuurders, zoals Vloet. Screen ze op integriteit, via de wet Bibob, zoals we ook caféhouders screenen die in bepaalde wijken een kroeg willen beginnen. Hebben mensen een strafblad? Trek dan de vergunning om kamers te verhuren in. De gemeente moet niet machteloos aan de kant staan en wachten op een volgende escalatie.’
Maar de gemeente kan momenteel niet zomaar die vergunningen intrekken, reageert wethouder Isabella. ‘We zouden dat instrument graag krijgen van het Rijk. We willen als stad geen huisbazen die zich misdragen en munt slaan uit studenten. Het zou mooi zijn als er een verplicht keurmerk voor verhuurders komt of dat een bepaalde vorm van huisjes melken strafbaar wordt gesteld. En dat we bij aantoonbaar slecht gedrag, en na herhaaldelijke waarschuwingen, inderdaad een verhuurverbod kunnen opleggen.’
Zo ver is het echter nog niet. En mogelijk komt het ook nooit zo ver. De gemeente staat echter niet stil, benadrukt Isabella. ‘Het is belangrijk dat studenten misstanden blijven melden. Doe aangifte als de huisbaas je bedreigt, intimideert of nog erger. Ga naar het huurteam bij te hoge huren of achterstallig onderhoud. We hebben al het materiaal nodig om foute verhuurders aan te pakken.’
[kader 1]
‘Hij zou me gaan omleggen’
Sidney Vollmer (29 jaar) werd afgelopen najaar gestompt en met de dood bedreigd door huisjesmelker Wim Vloet. Hij deed aangifte en woont inmiddels elders. ‘Niks schrikt hem af.’
Ruim vijf jaar huurde Sidney een kamer van Wim Vloet in de Utrechtse Koekoekstraat. ‘Ik had wel wat negatieve verhalen over hem gehoord, maar ik zat omhoog en dacht dat het allemaal wel los zou lopen.’ Echt fijn wonen werd het echter niet voor de, inmiddels afgestudeerde student Film- & Televisiewetenschappen. ‘Vloet kwam regelmatig bij ons binnen om de aan hem geadresseerde post te halen. Bij problemen met de stoppenkast of de waterleiding reageerde hij niet, zodat we dat soort zaken maar zelf oplosten en betaalden.’
Vervelend, maar niet onoverkomelijk. Afgelopen oktober gaat het echter mis. Goed mis. Een meningsverschil over een al dan niet betaalde rekening aan Stedin laat de stoppen van de 77-jarige pandjesbaas doorslaan. De huisgenoten proberen de man zijn rekening te laten betalen (met ‘veel ge-u en ge-meneer’) om afsluiting van gas en stroom te voorkomen. Vloet heeft naar eigen zeggen echter al betaald. Of Sidney hem soms voor leugenaar uitmaakt?
Wat volgt, beschrijft Vollmer (inmiddels werkzaam als schrijver en copywriter) op Vice.com:
Een uur later. Ik sta op het punt te gaan douchen: ik was naakt, op mijn boxershort na. Hij klopt op de deur. Ik reageer niet. Hij duwt mijn kamerdeur open. Ik sla een handdoek om en probeer mijn deur weer dicht te duwen. ‘Blijf uit mijn kamer’, zeg ik. Hij duwt terug, worstelt zich naar binnen, duwt mij, wijst schreeuwend op de rekeningafschriften in zijn hand, stompt me op mijn neus. Ik was een leugenaar en hij zou me gaan omleggen, blafte hij. Dat had hij al bij meer mensen gedaan. Ik was de volgende. Begreep ik dat?…
Een uur later kwam hij weer langs. Mijn huisgenootje was alleen thuis. Ze werd in de hoek van haar kamer gezet. Hij begon in haar gezicht te schreeuwen. Hij zou haar het raam uitgooien, haar spullen erachteraan. Ze was een minderwaardig mens, een gore slet.
De bedreigde huisgenoten pakken direct hun biezen en doen aangifte bij politie van mishandeling, bedreiging en huisvredebreuk. Hun zaak is een van de zaken waarvoor Vloet zich eind november bij de rechtbank moet melden. ‘De politie heeft goed haar best gedaan’, vertelt Sidney. ‘Wel werd er gesuggereerd of aangifte wel verstandig was zo lang we nog geen andere woonruimte hadden. Het is toch een lastige situatie. Je hebt, ook de achtergebleven huurders, in feite te maken met maffia.’
De nieuwe, tijdelijke, woonruimte lijkt snel geregeld. Stom toevallig heeft Sidney vlak voor de escalatie bij hem thuis de wethouder geschreven met een suggestie om notoire huisjesmelkers aan te pakken. Sidney: ‘Vloet kwam bijvoorbeeld steeds onrechtmatig binnen. Omdat je ook een dak boven je hoofd wilt, is het lastig klagen. Ik had in de brief een soort gecombineerde aanpak voorgesteld. Mensen op basis van de leegstandwet tijdelijk woonruimte aanbieden zodat ze hun klachten durven aan te kaarten.’
In de week dat het met z’n eigen huisbaas helemaal uit de hand loopt, staat er net een afspraak met de wethouder over die brief op de agenda. ‘Die heeft via de SSH tijdelijk onderdak voor ons gevonden in een sloopwoning.’ Dat aanbod hoeven de bedreigde huisgenoten uiteindelijk niet aan te nemen. Sidney woont inmiddels tijdelijk bij een vriendin.
Tijdens de recente zitting had hij geen behoefte om van zijn spreekrecht gebruik te maken. De straf die Vloet onlangs kreeg opgelegd (zes maanden gevangenis, waarvan drie maanden voorwaardelijk) lijkt hem in elk geval weinig functioneel. ‘Een korte celstraf of hoge boetes raken zulke mensen niet. Vloet is een sociopaat, een multimiljonair bovendien en verdient al decennia lang aan zijn praktijken. Niks schrikt hem af. De enige oplossing lijkt mij dat hem het recht wordt afgenomen om ooit nog kamers te verhuren.’
[kader 2]
Hulptroepen voor studenten: The H-team
Sinds 2010 kent Utrecht een huurteam. Hier kunnen kamerbewoners aankloppen voor hulp en advies voor onder meer de huurprijs, onduidelijke bepalingen in een huurcontract, slecht onderhoud, hoge servicekosten of de huurbescherming.
Vragen over huurprijs, servicekosten, achterstallig onderhoud?
Het huurteam komt langs voor een check. Gemiddeld blijken studenten bijvoorbeeld zo’n 100 euro te veel aan huur te betalen. Wie te veel betaalt, kan een procedure beginnen om huurverlaging te krijgen. Maar ook is het mogelijk het H-team te machtigen en starten zij de procedure op.
Wat kost dat?
Niets, de gemeente betaalt dit.
Hoe lang duren de procedures?
Dat verschilt. Bij huurverlaging moet je rekenen op gemiddeld zes maanden.
Wel lang, als je verhuurder niet zo blij is met je assertiviteit…
Daarom haken kamerbewoners soms ook af. Of beginnen er maar niet aan. Ze zijn bang dat de huisbaas ze eruit zet. Verhuurders kunnen vervelend doen , door bijvoorbeeld water af te sluiten. Het H-team komt dan in actie, want je kunt niet zomaar op straat worden gezet. Dat heet huurbescherming.
[kader 3]
Berucht
Pandjesbaas
Betty Chang, de in Japan geboren huisjesmelkster woont in Maarssen. Sinds 2003 is ze actief als kamerverhuurder. Bezit tussen de 20 en 40 panden.
Wapenfeiten
Chang werd vaak genomineerd voor de Huisjesmelker van het Jaar-verkiezingen en won deze twee keer.
Conflicten
Diverse. Ze heeft al eens een bouwstop aan haar broek gehad nadat een verbouwing van een pand tot koopstudio’s de benodigde vergunningen ontbeerde. Verder was ze in een jarenlange strijd over omzetvergunningen verwikkeld.
Kenmerken
Huurcontracten tekent ze het liefst bij de McDonalds. Telefoon staat vaak op voicemail. Reageert laat bij onderhoudsgebreken. Bedenkt soms ingewikkelde regelingen om toch kamers te blijven verhuren bij tegenslag. Zo werd studenten gevraagd een dag per week elders te gaan slapen (logeerregeling) om aan de brandveiligheidseisen van de brandweer te voldoen.
Pandjesbaas
Wim Vloet, woonplaats onbekend. Vaak te vinden in een van zijn, naar schatting tientallen, huizen te Utrecht.
Wapenfeiten
De beruchtste huisbaas van Utrecht én Nederland. Haalde landelijke bekendheid met stukken op GeenStijl en een filmpje op (de inmiddels inactieve site) De Nieuwe Utrechter. (http://dnu.nu/artikel/4683-filmpje-vloet-houdt-kaken-op-elkaar).
Conflicten
Te veel om op te noemen. Zowel met/bij de bestuursrechter, gewone rechter, de Belastingdienst, de gemeente als huurders.
Kenmerken
Al op leeftijd (77), maar ouwe schijn bedriegt. Gaat ver bij conflicten. Zowel in woorden (‘nazi’, ‘homoflikker’, ‘ik ga je omleggen’ en ‘slet’) als daden (poep op muren smeren, ‘vrienden’ in een huis zetten om bewoners weg te pesten, te pas en te onpas huizen binnenkomen en er zelfs blijven slapen). Ook goed nieuws: heeft na zijn meest recente veroordeling aangekondigd te stoppen als huisbaas.
