Het was en is een puzzel van jewelste, want hoe ga je in tijden van corona je praktijktoetsen vormgeven? Elkaar ontmoeten op de HU mag nog niet, dus op locatie toetsen afnemen is niet mogelijk. Tegelijkertijd wil je niet dat studenten studievertraging oplopen, dus die toetsen móeten vorm krijgen én representatief zijn. Een flinke puzzel voor docenten en examencommissies: ‘Soms is het zucht, puf, steun en kreun, maar iedereen snapt het belang.’
De algehele tendens is duidelijk bij rondvraag onder verschillende examencommissies. Want die doen wat ze kunnen, maar niet elke toets kan tijdens de coronacrisis afgenomen worden. Voor sommige vakken moeten docent en student fysiek in de gebouwen van de HU aanwezig zijn. Voor die studies is het van belang dat er snel weer studenten en docenten naar de faculteit mogen.
‘We moeten echt op locatie zijn’
Bijvoorbeeld in het geval van de technische studies. Volgens voorzitter van de examencommissie Everard van de Bor kunnen ze nu zo’n negentig procent van de theorie-, en driekwart van de praktijktoetsen afnemen. ‘Voor bepaalde praktijkexamens moet je echt op locatie zijn, omdat wij die dure apparatuur nodig hebben. We hopen dat studenten in periode E weer mondjesmaat naar het gebouw kunnen komen.’
Bij sommige toetsen van de opleiding tot gebarentolk is het ook nodig dat docent en student fysiek bij elkaar zijn om vaardigheden te kunnen testen. ‘Je moet mensen echt op een bepaalde manier kunnen interviewen en dan vaststellen dat de student er klaar voor is om bijvoorbeeld les te geven’, zegt Dhara de Nobel, voorzitter van de examencommissie. ‘Die toetsen moeten we in het werkveld afnemen en beoordelen en dat kan nu niet. Ze krijgen ondertussen wel opdrachten zodat ze niet stil blijven staan.’
Prioriteiten stellen
Niet stil blijven staan, geen studievertraging: het zijn de punten die alle examencommissies bezig houden. Hoe zorgen we ervoor dat studenten zoveel mogelijk hun studieloopbaan kunnen blijven aflopen als gepland. En op welke groep focussen we als we weer op de HU toetsen af mogen nemen?
Voor Van de Bor is het antwoord op die laatste vraag duidelijk: ‘Eerst de hogerejaars die toetsen af moeten leggen waarvoor we geen alternatief hebben. Volgend jaar willen we inzetten op de propedeuse en de eerstejaars naar de HU laten komen zodat ze binding krijgen met de school.’
Bij Verpleegkunde ligt de prioriteit ook bij de afstudeerders, vertelt Brechtje Letanche. ‘We sturen mensen met een BIG-registratie het werkveld in zodra ze zijn afgestudeerd. Want extra hulp is precies wat de zorg nu nodig heeft.’
Mede daarom is een belangrijke praktijktoets, waarin normaal gesproken bepaalde handelingen in het werkveld worden beoordeeld, anders vormgegeven door de opleiding en de excamencommissie. Nu is er een assessmentgesprek via teams en leveren studenten een portfolio aan waarin ze die handelingen, zoals het verplaatsen van een infuus, stap voor stap uiteenzetten. ‘Ze moeten wel eerst stage vier hebben gehaald’, aldus Letanche.
Afgebroken stages
En juist die stages spelen in sommige gevallen studenten van bijvoorbeeld de bewegingsstudies, zoals fysio- en Oefentherapie, parten. Door de coronacrisis zijn een aantal stages vroegtijdig afgebroken of helemaal niet gestart.
‘Een aantal studenten was net twee weken onderweg toen de overheid de lockdown aankondigde’, vertelt Maaike Angevaren, die de examencommissies van de HU coördineert en voorzitter examencommissie van het instituut Bewegingsstudies is. ‘Een maand lang hebben studenten niet of heel moeizaam stage kunnen lopen, maar nu worden de stages weer langzaam opgepakt.’
Een ander deel van de studenten had al een aanzienlijk deel van de stage erop zitten toen die voortijdig werd afgebroken. Zij konden in sommige gevallen de praktijktoetsen toch afronden. ‘We wegen af of de kennis voldoende aanwezig is en anders moeten studenten wachten tot de deuren van praktijken en instellingen weer opengaan.’
Overstappen naar de universiteit
De docenten verwachten niet dat er studenten zijn die echt in de problemen raken omdat ze hun toetsen dit jaar mogelijk niet kunnen doen. Ook niet als er studenten zijn die met hun propedeuse door willen stromen naar de universiteit? Angevaren: ‘De universiteit laat die studenten voorwaardelijk toe. Ze hebben dan tot 31 december om de benodigde toetsen alsnog te halen. Bij het hbo ligt de taak om die toetsen op tijd af te nemen.’
Vanaf 15 juni mogen hogescholen weer praktijktoetsen afnemen op locatie, meldde premier Rutte op dinsdag 19 mei tijdens een persconferentie. De HU zegt in reactie daarop zich terughoudend op te stellen: ‘Het is niet zo dat al het praktijkonderwijs en alle toetsen in de gebouwen van de HU gaan plaatsvinden.’ Voorlopig blijft het dus nog puzzelen.
