Student specialisten

Waarom creatieve hobby’s helpen (volgens Vaktherapie-studenten)

Foto: Kees Rutten

Of het nu gaat om huidcrèmes, wachtwoorden of gebarentaal: elke studie heeft zo zijn specialiteit. In de serie ‘Student-specialisten’ vragen we studenten advies over iets waar zij alles van weten. Ditmaal: waarom zijn creatieve hobby’s nodig en hoe vind je de goede?

Marlou (23) is derdejaars Dramatherapie, Roos-Anne (22) is vierdejaars Beeldende Therapie.

Rust in je hoofd

‘Creatieve hobby’s geven me rust en ontspanning’, zegt Roos-Anne. ‘Als ik heel druk ben en allerlei dingen moet onthouden, ben ik geneigd om iets passiefs te doen, zoals tv kijken. Maar als ik toch voor een creatieve bezigheid kies, brengt dat mij de meeste rust en een prettig gevoel. Als ik brei of haak, kom ik in een ontspannen ritme. Ik vergeet wat er om me heen gebeurt.’

Vaktherapie
Dramatherapie, Beeldende Therapie en Muziektherapie vallen onder de opleiding Vaktherapie. Ze worden gegeven in Amersfoort. Studenten kunnen zelf hun specialisatie kiezen.
Vaktherapie is een therapievorm waarbij de focus niet ligt op praten, maar op doen. Door iets te doen (schilderen of een situatie uitspelen) leer je bijvoorbeeld meer over jezelf of je emoties. Iemand die op papier weinig ruimte inneemt en bijvoorbeeld in een hoekje tekent, zal in het dagelijks leven wellicht tegen ditzelfde aanlopen.
Of denk aan een jongen die snel boos wordt. Hij kan binnen dramatherapie oefenen in rollen (het boze monster en de dappere ridder) om beter met situaties om te leren gaan.

Voor Marlou is creativiteit ook een uitlaatklep. ‘Het helpt me om even uit een moeilijke situatie te stappen. Longboarden (een soort skateboard met grotere wielen, red.) met muziek in mijn oren, schrijven, haken: het brengt me rust en ik kan ervan genieten.’

Hobby’s verminderen stress, blijkt uit onderzoek. Je hersenen komen in een toestand waarin ze beter informatie opnemen en verwerken. Door regelmatig een bepaalde vaardigheid te oefenen, stimuleer je de neuroplasticiteit van de hersenen, waardoor nieuwe verbindingen worden gevormd en bestaande verbindingen versterkt.

Niet creatief?

‘Ik ben niet creatief’, zeggen mensen vaak. Marlou: ‘Als iemand dat zegt, vraag ik: “Waar of wanneer heb jij het gevoel dat jij zonder kaders jezelf in vrijheid kan bewegen?” Want creativiteit zit in veel dingen. Misschien in iets wat je allang doet, zonder het te weten.’

Want wat is creativiteit nou eigenlijk? Scheppend vermogen, aldus de Van Dale. Marlou: ‘Voor mij begint het al bij kiezen wat ik op een dag aantrek. Creatieve combinaties. En make-up opdoen, daar kun je ook creatief in zijn. Of in het maken van een speciale koffie.’

Marlou, student Dramatherapie

Marlou (23) koos voor Dramatherapie
‘Als kind zat ik al bij het jeugdtheater, dat speelse en vrije bewegen was een uitlaatklep. Toen ik hoorde dat deze studie bestond, een combinatie van drama en psychologie, werd ik meteen enthousiast. Ik kan met mensen werken en daarvoor die speelsheid van drama gebruiken. Zowel individueel als in groepstherapie.’

Marlou houdt van schrijven. ‘Poëzie en spoken word. Als ik op een terras zit, vind ik het lekker om een kort tekstje of gedichtje te schrijven over een willekeurig persoon. Dan bedenk ik wat voor persoon het is en verzin ik er een verhaal omheen.’

In de HU Amersfoort hangt ze soms zelfgemaakte posters op met quotes. ‘Ik schrijf er bijvoorbeeld op: give me to someone who needs motivation. Daaronder hang ik briefjes die iedereen eraf kan scheuren, met teksten als wow, you are cool. Die kan je aan iemand geven en op die manier zorgt kunst voor interactie.’

Creatieve hobby’s genoeg, zegt ook Roos-Anne. ‘Er zijn veel meer creatieve hobby’s dan alleen tekenen en schilderen. Denk aan: kleien, breien, haken, naaien, vouwen, krijten, speksteen bewerken, hout bewerken, of verven met een ander soort verf zoals waterverf of ecoline. Loop eens binnen bij een kunstwinkel en kijk eens wat voor een materialen daar allemaal zijn.’

Roos-Anne, student Beeldende Therapie

Roos-Anne (22) koos voor Beeldende Therapie
‘Ik heb deze studie gekozen omdat ik van creativiteit en kunst houd, maar ook iets met mensen wilde doen. De combinatie sprak me aan. We leren veel over materialen zoals hout, metaal, steen en textiel, maar ook over psychologie en het maken van een behandelplan.’

Het proces

Iets kleins tekenen op en heel groot papier, ergens hard op krassen of iets uitbeelden met klei: volgens Roos-Anne gaat het om het proces. ‘Niet zo focussen op het resultaat,’ tipt Roos-Anne. ‘Er kan altijd nog iets moois uitkomen, maar als je steeds bezig bent met het doel, neem je plezier en vrijheid weg.’

Het helpt niet dat filmpjes op Insta of TikTok altijd gaan over het resultaat. Voor mensen die het lastig vinden gewoon maar iets te doen, bijvoorbeeld door perfectionisme, heeft ze een tip. ‘Maak het lelijkste schilderij of kunstwerk ooit. Dan is de kop eraf.’

Tips om tijd vrij te maken voor een creatieve bezigheid:
In een tijd waarin iedereen zijn telefoon pakt als hij moet wachten voor de bus en zijn avonden vult met Netflix: hoe maak je nog tijd vrij voor een creatieve hobby?
‘Pak een boekje uit je tas op het moment dat je eigenlijk je telefoon wilde pakken. En teken wat je ziet op straat’, zegt Roos-Anne. ‘Ik leg ook altijd een schetsboekje op tafel en op mijn nachtkastje. Er liggen pennen en potloden in de buurt. En als ik met de trein reis, neem ik een haakwerkje mee.’
Marlou: ‘Combineer wandelen met iets creatiefs. Bedenk vooraf een soort opdracht. Kijk bijvoorbeeld heel goed naar alle gele dingen die je tegenkomt en maak er foto’s van. Dan kun je er daarna een collage van maken.’

Bonustips:

  • Roos-Anne: ‘Organiseer samen met vrienden een creatief avondje, waarin je bijvoorbeeld gaat kleien. Veel klei is gewoon luchtdrogend, daar heb je geen oven voor nodig. Wat ook leuk is: samen op één groot papier schilderen.’
  • Marlou: ‘Houd je van kleinkunst en zoek je inspiratie? Ga naar open podiums in Utrecht of Amersfoort.’
  • Creativiteit aanwakkeren? Roos-Anne: ‘Teken een onderwerp of situatie, 1 minuut lang. Doe het daarna 10 minuten, en daarna een half uur. Kijk wat er gebeurt als je weinig of juist veel tijd aan iets besteedt. En zoek je inspiratie? Knoei wat koffie op papier, laat het even drogen en bekijk daarna wat je kunt zien in die vlek. Maak daar iets van met pen, stift of potlood.’
  • Ook van een museumbezoek kun je een creatief moment maken. ‘Schrijf een tekst over een schilderij dat je ziet, of vanuit één van de personages op het schilderij’, tipt Marlou.

Lees ook: Zo blijf je fit naast je studie (volgens studenten Fysiotherapie)