Maar liefst één op de negen vrouwelijke studenten krijgt tijdens haar studietijd te maken met verkrachting. Projectgroep Let’s Talk About Yes! wil daar door middel van een workshop iets aan doen.
Femke Noordhoek, projectleider bij het Student Support Centre en deelnemer van Let’s Talk About Yes! is een van de initiatiefnemers van de workshop. Samen met oud-student ecologische pedagogiek en studenttrainer Timo Rijnbout, vertelt ze over het belang van het project.
Wat is Let’s Talk About Yes!?
Femke: ‘Uit onderzoek blijkt dat 11 procent van de vrouwelijke en 1 procent van de mannelijke studenten tijdens zijn of haar studietijd te maken krijgt met verkrachting. Een groep HU-studenten en -medewerkers, waaronder docent Social Work Carolien van den Honert, kwam in actie en richtte de projectgroep Let’s Talk About Yes! op. Ik sloot me daar later bij aan.’
De projectgroep kwam voort uit het gelijknamige manifest van Amnesty International uit 2022, die het onderzoek liet uitvoeren door I&O Research. De HU heeft als een van de ondertekenaars van het manifest de plicht om zich in te zetten tegen seksueel overschrijdend gedrag.’
Vooral jongeren zijn de klos
Waarom vindt seksueel overschrijdend gedrag vooral plaats onder jongeren?
Femke: ‘Voor de duidelijkheid: seksueel overschrijdend gedrag vindt plaats onder alle delen van de bevolking, maar bij jongeren tussen de 16 en 24 komt het het vaakst voor. In die fase zijn ze kwetsbaar en gaan ze experimenteren. Daarnaast beginnen jongeren steeds vaker met seks, precies in de periode waarin ze gaan studeren. En alcohol speelt natuurlijk een grote rol in het studentenleven.’
Timo: ‘Een andere belangrijke factor is het feit dat veel studenten geen vaste relatie hebben, en daarom sneller flirten en in aanraking komen met meerdere mensen die ze minder goed kennen.’
Verantwoordelijkheid van de hogeschool?
Is het eigenlijk wel de taak van een hogeschool om zich hiermee bezig te houden?
Femke: ‘De studietijd is precies de periode waarin jongeren beginnen met seks. Het is daarom de uitgelezen kans om seksueel overschrijdend gedrag te tackelen voordat het zich voordoet, in plaats van alleen nazorg te bieden. Niet voor niets riep regeringscommissaris Mariëtte Hamer hogescholen en universiteiten op om meer te doen aan de preventie van seksueel geweld onder studenten.’
Timo: ‘Precies! Op de basis- en middelbare school krijg je seksuele voorlichting, maar juist in de periode waarin jongeren beginnen met experimenteren valt die ineens weg. Daarnaast speelt het aangeven van grenzen een grote rol op de werkvloer. Het is dé taak van het hoger onderwijs om studenten daarop voor te bereiden.’
Femke: ‘Het mbo geeft ook seksuele voorlichting, waarom dan niet op hogescholen en universiteiten?’
Een workshop voor eerstejaars
Jullie eerste project is de workshop Wenzen en Grenzen. Vertel.
Femke: ‘Deze workshop geven we aan eerstejaarsstudenten, zodat we er zo vroeg mogelijk bij zijn. Tot nu toe hebben de studenten Pedagogiek, Medische Hulpverlening en een deel van Social Work, meer dan 350 in totaal, de workshop gevolgd. We zijn bezig om hem bij meerdere opleidingen aan te bieden, maar daarvoor hebben we meer studenttrainers nodig.
Timo: ‘Deze studenttrainers, waarvan ik er één ben, verzorgen de workshop in duo’s. Eerst beginnen we met een korte introductie. We vertellen waarom we het belangrijk vinden om een workshop te geven over seksueel overschrijdend gedag op hogescholen.
Thee als synoniem voor seks
Vervolgens beginnen we met een variant van ‘Over de streep’ om het ijs te breken. Dat is een spel waarbij de deelnemers een stelling horen. Ze gaan aan een kant van de streep staan, aan de hand van of die bewering wel of niet op hen van toepassing is. De beweringen beginnen luchtig. Bijvoorbeeld: Ik ben hier op de fiets gekomen. Naarmate het spel vordert, komen we steeds dichter bij de kern: Ik ben wel eens ongewenst aangeraakt in een openbare ruimte.
Dan laten we een filmpje zien, waarover de studenten achteraf gaan discussiëren. In het begin lijkt het vrij simpel: iemand wordt gevraagd of diegene thee wil. Dat wil die persoon niet, waardoor diegene geen thee krijgt. Simpel. Maar langzamerhand nuanceren we het gesprek en lijkt het toch niet zo eenvoudig. Misschien heeft die persoon geen zin in rooibos, maar wel in een ander soort thee?’
Tot slot geven we een casus, waarna de deelnemers door een rode, oranje of groene kaart te trekken aangeven of iets wel of niet in de haak is. Zo is er een casus waarbij Jip de billen van Maaike aanraakt in een club, allebei stomdronken. Hoewel Maaike er niets van zei, voelt ze er zich de volgende dag niet fijn bij. Vervolgens vragen we aan de zaal: Wie vindt dat Jip had moeten checken of Maaike het fijn vond?’
Femke: ‘Het doel van de workshop is vooral om studenten bewust te maken van het feit dat jouw grens niet dezelfde hoeft te zijn als de grens van iemand anders. De hele workshop bouwt hiernaartoe.’
Schaamte?
Durven eerstejaarsstudenten wel over zo’n gevoelig onderwerp te praten?
Timo: ‘Ik was positief verrast door de openheid van de studenten. Ze komen uit hetzelfde leerteam, dus kennen elkaar al enigszins: er heerst een vertrouwensband.’
Femke: ‘Ik merk ook dat de studenten vrij snel hun persoonlijke verhaal durven te delen. Dat komt ook deels door het feit dat wij ons zelf, als trainers, openstellen. Zodra er wordt gevraagd: ben je wel eens ongewenst aangeraakt in de openbare ruimte?, ga ik ook aan de ja-kant staan. Hiermee creëer je een open klimaat.’
Timo: ‘Een kleine groep studenten vindt dat dit onderwerp niet thuishoort op de hogeschool of vindt het te abstract. Maar het overgrote deel van de reacties vanuit de studenten zijn positief; ze begrijpen het belang van de workshop.’
Een toekomst vol workshops
Wat zijn de plannen voor de toekomst?
Femke: ‘Ten eerste: zo veel mogelijk studenten bereiken met onze workshop. Dus iedereen die als studenttrainer wil werken is welkom! Ten tweede willen we een vervolgtraject aanbieden, want met een workshop van een uur ben je er nog niet. Die is al ontwikkeld door een groep studenten Pedagogiek en ligt op de plank.
Werk je bij een opleiding en zou je deze workshop ook willen aanbieden aan studenten? Laat dat dan weten via letstalkaboutyes@hu.nl Mocht je als student interesse hebben in de rol van studenttrainer, dan kun je dat ook op het genoemde e-mailadres kenbaar maken.
